به گزارش تجارت نفت به نقل از شانا، پژوهش و فناوری بهعنوان پیشران اصلی توسعه پایدار، نقشی تعیینکننده در آینده صنعت نفت ایفا میکند؛ صنعتی راهبردی که تداوم تولید، افزایش بهرهوری، صیانت از منابع و ارتقای رقابتپذیری آن بیش از هر زمان دیگری به دانش، نوآوری و فناوریهای نوین وابسته است. در شرایط پیچیده و متغیر بازارهای انرژی و با توجه به الزامات زیستمحیطی و اقتصادی، توسعه پژوهشهای هدفمند و بهرهگیری از فناوریهای تحولآفرین، امکان پاسخگویی به چالشهای فنی و عملیاتی، کاهش هزینهها و خلق ارزش افزوده را برای صنعت نفت فراهم میکند و مسیر گذار از رویکردهای سنتی به صنعتی هوشمند، دانشبنیان و آیندهنگر را هموار میسازد.
از این رو محسن پاکنژاد، وزیر نفت در پیامی به مناسبت هفته پژوهش و فناوری تأکید کرد که صنعت نفت ایران برای حفظ جایگاه خود در عرصه ملی و بینالمللی و تضمین پایداری و رشد این صنعت راهبردی، نیازمند گذار از رویکردهای سنتی به توسعه مبتنی بر پژوهشهای هدفمند، نوآوری و فناوریهای تحولآفرین است.
در همین راستا، آیین امضای قراردادهای منتخب پژوهشی و فناورانه شرکت ملی نفت ایران با حضور حمید بورد، مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران، امید شاکری، معاون وزیر نفت در امور مهندسی، پژوهش و فناوری، جمعی از مدیران عامل شرکتهای تابع صنعت نفت و مدیران و نمایندگان مراکز علمی، دانشگاهی و شرکتهای دانشبنیان برگزار شد. در این آیین مجموعهای از قراردادهای پژوهشی و فناورانه با محور توسعه فناوریهای نوین بهویژه هوش مصنوعی، تحول دیجیتال، مدیریت داده و بهینهسازی فرآیندهای بالادستی صنعت نفت، میان مدیریت پژوهش و فناوری شرکت ملی نفت ایران و شرکتهای ملی مناطق نفتخیز جنوب، نفت مناطق مرکزی ایران و نفت فلات قاره ایران بهعنوان کارفرما و شماری از دانشگاهها، مراکز علمی و شرکتهای فناور به امضا رسید.
همچنین در آیین گرامیداشت هفته پژوهش در شرکت نفت مناطق مرکزی ایران بهطور رسمی از نرمافزار بانک اطلاعاتی «Petro Wrench» رونمایی شد؛ نرمافزاری که به همت متخصصان سیستمهای مهندسی مخازن مدیریت فنی این شرکت طراحی، تکمیل و عملیاتی شده است. این نرمافزار با هدف یکپارچهسازی و مدیریت هوشمند دادههای فنی، پشتیبانی از تصمیمگیریهای تخصصی و ارتقای بهرهوری در فرآیندهای مهندسی و بهرهبرداری، گامی مؤثر در مسیر توسعه زیرساختهای دیجیتال و استفاده از فناوریهای نوین در صنعت نفت بهشمار میآید.
دستاوردهای پژوهشی وزارت نفت
معاون وزیر نفت در امور مهندسی، پژوهش و فناوری با تشریح بخشی از عملکرد این وزارتخانه در حوزه پژوهش و فناوری اعلام کرد: در درگاه ویژه وزارت نفت در سامانه نظام ایدهها و نیازها (نان)، تاکنون ۸۴۳ نیاز فناورانه ثبت شده است.
شاکری همچنین از امضای ۳۱۲ قرارداد پژوهشی با دانشگاهها و مراکز پژوهشی کشور از ابتدای سال ۱۴۰۳ تا پایان ۶ ماه نخست امسال خبر داد و ارزش این قراردادها را بیش از یکهزار و ۷۰۰ میلیارد تومان اعلام کرد؛ آماری که نشاندهنده گسترش تعامل ساختارمند وزارت نفت با جامعه علمی کشور است.
در سیزدهمین نمایشگاه «ایرانساخت» نیز در نشست مشترک مدیران با جامعه و صنعت، کتاب «اولویتهای پژوهشی و فناوری وزارت نفت» با حضور امید شاکری و محمدسعید سیف، مدیرکل دفتر ارتباط با جامعه و صنعت وزارت علوم، تحقیقات و فناوری رونمایی شد. این کتاب بهعنوان نقشه راه پژوهش و فناوری وزارت نفت، اولویتها و نیازهای فناورانه این صنعت را بهصورت شفاف تبیین میکند.
محمدرضا خسروینیکو، رئیس دانشگاه صنعت نفت هم در این هفته با تأکید بر نقش کلیدی پژوهش در خودکفایی و افزایش بهرهوری صنعت نفت، از راهاندازی کلینیکهای تخصصی برای رفع عیوب چاهها و میدانهای نفتی خبر داد و اعلام کرد: این دانشگاه با تمرکز بر توسعه فناوریها تا مرحله تجاریسازی، به دنبال ایفای نقش مؤثرتر در حل چالشهای صنعت نفت است.
موفقیت صنعت نفت در هفتمین نمایشگاه تقاضای ساخت و تولید ایرانی (تستا) از دیگر محورهای هفته پژوهش بود. مهدی احمدخانبیگی، مدیرکل امور پژوهش و فناوری وزارت نفت، با اشاره به انتخاب دو طرح راهبردی از شرکتهای اصلی تابع وزارت نفت بهعنوان طرحهای برگزیده، سطح بالای فناوری و تأثیر مستقیم این طرحها بر تولید و بهرهوری را از دلایل اصلی این موفقیت بیان کرد.
اقدامهای پژوهشی در بخش پالایش
در بخش پالایش نیز سه قرارداد و سه توافقنامه پژوهشی و فناورانه با هدف استفاده حداکثری از ظرفیتهای داخلی میان شرکتهای پالایشی و دانشگاهها و پژوهشگاههای کشور امضا شد. این قراردادها و توافقنامهها موضوعهایی همچون تکمیل و ساخت پایلوت ارزیابی عملکرد کاتالیستهای واحد هیدروکراکینگ، توسعه پلمب هوشمند، تدوین ۱۰ استاندارد ملی IPS، بهینهسازی تولید الپیجی با بهرهگیری از برنامهریزی خطی و هوش مصنوعی، پاکسازی خاکهای آلوده، پایش فلر با استفاده از پردازش تصویر و هوش مصنوعی و بررسی مشکلات فرآیندی واحد آلکیلاسیون با ابزار CFD را دربرمیگیرد.
مهدی دژحسینی، مدیر پژوهش و فناوری شرکت ملی پالایش و پخش فرآوردههای نفتی ایران نیز تحول دیجیتال و پژوهش را زیربنای توسعه پایدار صنعت نفت دانست و گفت: امسال حدود ۴۰ میلیارد تومان بودجه به ستاد پژوهش و فناوری این شرکت تخصیص یافته که تاکنون حدود ۴۸ درصد آن جذب شده و پیشبینی میشود کل بودجه تا پایان امسال محقق شود.
همچنین پژوهشگاه صنعت نفت در جشنواره پژوهش و فناوری خود، دو سند همکاری با بخشهای صنعتی و حمایتی کشور امضا کرد که شامل همکاری با شرکت بهین پالایش نفت قشم و تفاهمنامه با صندوق نوآوری و شکوفایی ریاستجمهوری برای حمایت از طرحهای فناورانه و شرکتهای دانشبنیان است. در جریان این جشنواره، دو محصول دانشی شامل کاتالیست جاذب ۱۳ و دستگاه آنالایزر نیز رونمایی شد؛ مجموعه اقدامهایی که نشان میدهد پژوهش و فناوری بیش از پیش به پیشران اصلی توسعه پایدار صنعت نفت تبدیل شده است.
